Ruim zestigduizend werknemers vulden de in het vierde kwartaal van 2022 de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA ) in. De resultaten zijn dinsdag 18 april gepubliceerd in het rapport NEA 2022 – Resultaten in vogelvlucht.
Werknemersenquête
De NEA is een jaarlijks onderzoek naar de werksituatie van werknemers in Nederland. Onderzoeksinstituut TNO en het Centraal Bureau voor Statisiek (CBS) voeren de NEA uit in samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). De resultaten van de achttiende enquête zijn :
Werktijden en thuiswerken
- 64% werkten weleens buiten de gebruikelijke kantoordagen en -tijden, dus niet standaard overdag van maandag tot en met vrijdag. In alle sectoren werkte men weleens buiten kantoortijden, maar in de horeca kwam dit het vaakst voor (93%) gevolgd door het vervoer (77%) en de recreatie (80%).
- 43% van de werknemers was vaak of altijd buiten werktijd bereikbaar.
- 18% werkte soms of meestal in ploegendienst.
- 26% heeft wel eens diensten waarbij je bereikbaar, beschikbaar of oproepbaar moet zijn.
- 53% werkt soms of regelmatig ’s avonds, 15% wel eens ’s nachts, 54% wel eens in het weekend. Van de werknemers die weleens ’s nachts werken, gaf meer dan een derde aan dat dit één nacht per maand of minder betreft. Ongeveer een kwart werkte zes of meer nachten per maand. In sommige gevallen (32%) betrof dit slechts 1 á 2 uur per nacht. Werknemers gaven vaker (35%) aan dat dit meestal 5 of 6 uur was en 22% gaf aan dat het aantal uren per nacht wisselt.
- 72% werkt wel eens over en makten gemiddeld 2,8 overuren per week. Werknemers tussen de 25 en 55 jaar werkten vaker over (77%) dan werknemers in andere leeftijdsgroepen. Oudere werknemers tussen de 65 en 75 jaar werkten het minst vaak over (48%). In het vervoer maakten werknemers de meeste overuren, daar ging het gemiddeld om 4,7 uur per week.
- 45% van de NEA respondenten werkte in 2022 soms of meestal thuis. Gemiddeld werkten werknemers in Nederland 11,0 uur per week thuis. Mannen werkten gemiddeld meer uren thuis dan vrouwen (12,0 versus 9,9 uur). Werknemers tussen de 25 en 55 jaar werkten vaker (54%) thuis dan andere leeftijdsgroepen. Jongere werknemers tussen de 15 en 25 jaar werkten het minste thuis (15%).
Fysieke belasting
- 29%van alle werknemers moet regelmatig herhalende bewegingen doen.
- 20% moet regelmatig veel kracht zetten.
- 9% moet regelmatig werken in een ongemakkelijke houding.
- 7% regelmatig gebruik maken van materiaal dat trilt.
- 44% werkt zes uur per dag of meer aan een beeldscherm. Werknemers werken gemiddeld 4,3 uur per werkdag aan een beeldscherm. Bijna een kwart (23%) van alle werknemers was van mening dat er (aanvullende) arbo-maatregelen nodig waren ten aanzien van langdurig beeldschermwerk.
- 21% werkt meer dan acht uur zittend. Werknemers zitten gemiddeld 4,5 uur op een werkdag tijdens het werk.
- 14% was van mening dat er (aanvullende) arbomaatregelen nodig waren ten aanzien van lichamelijk zwaar werk.
Veiligheid
- 13% gaf aan vaak of altijd gevaarlijk werk te moeten doen. Mannen (18%) verrichten vaker gevaarlijk werk dan vrouwen (8%) en ook jonge werknemers tussen de 15 en 25 jaar (17%) verrichten relatief vaak gevaarlijk werk. Het percentage werknemers die vaak of altijd gevaarlijk werk doen, was het hoogst in de sector vervoer (32%), de bouw (26%) en de horeca (24%).
- Struikelen of uitglijden werd door 5% het meest genoemd als belangrijkste gevaar tijdens het werk. Gevolgd door snijden of steken (4%) en botsen of aanrijdingen (4%).
- 24% van de werknemers werkt weleens met of dichtbij stoffen die ongezond kunnen zijn.
- 52% van de werknemers loopt de kans besmet te raken met een bacterie of virus tijdens het werk. Deze kans op besmetting verloopt het vaakst via patiënten (14%) of andere mensen (41%).
- 6% gaf aan dat er (aanvullende) arbomaatregelen nodig waren ten aanzien van stoffen die ongezond kunnen zijn. Maatregelen die hun bedrijf volgens deze werknemers (nog meer) zouden moeten nemen, zijn onder andere algemene ventilatie van de ruimte (51%), plaatselijke afzuiging, dichtbij de stof (44%), voorlichting of training (38%) en beschermende kleding (34%).
- 70% krijgt op het werk informatie over hoe veilig en gezond te werken.
- 80% van de collega’s houdt zich op het werk houdt aan de regels over veilig en gezond werken.
- 77% spreekt zelf collega’s aan als ze onveilig werken
- 75% van de leiding doet er alles aan om onveilig werken te voorkomen
- 74% krijgt zelf te horen wanneer ze onveilig werken
- 7% van alle werknemers is van mening dat het nodig is dat de werkgever (extra) maatregelen neemt als het gaat om veiligheid en bedrijfsongevallen.
Psychosociale arbeidsbelasting
- 42% ervaart lage autonomie.
- 33% ervaart hoge taakeisen.
- 11% ervaart weinig sociale steun van leidinggevende.
- 2% ervaart weinig sociale steun van collega’s.
- 7% van de werknemers ervaart een werk-privé disbalans.
- Het komt vaker voor dat werknemers hun familie- of gezinsactiviteiten verwaarlozen door het werk (6%) dan andersom (2%).
Ongewenste omgangsvormen
- 11% van alle werknemers had weleens te maken met intimidaties of bedreigingen.
- 5% had weleens te maken met pesten.
- 4% had weleens te maken met ongewenste seksuele aandacht.
- 3% had weleens te maken met lichamelijk geweld.
- 10 % van de werknemers voelt zich gediscrimineerd op het werk.
- 26% van de werknemers had een kort- of langdurig conflict met collega’s, de leidinggevende of de werkgever.
Arbeid en gezondheid
- 2,6% van de werknemers kreeg te maken met een arbeidsongeval met geestelijk of lichamelijk letsel tot gevolg.
- 19% van de werknemers werd door een chronische ziekte, aandoening of handicap belemmerd in de uitvoering van het werk
- Gemiddeld verzuimden werknemers 9 dagen.
- 58% van de werknemers heeft weleens verzuimd.
- 20% van de werknemers ervaart burn-outklachten. Het meest genoemd (34%) was dat men zich na het einde van een werkdag leeg voelt, gevolgd door dat men zich moe voelt bij het opstaan en geconfronteerd wordt met het werk (23%).
Inzetbaarheid
- 60% van de werknemers geeft aan dat hun kennis en vaardigheden goed aansluiten bij hun huidige werk.
- 7% van de werknemers heeft minder kennis en vaardigheden dan nodig.
- 33% van de werknemers heeft meer kennis en vaardigheden dan nodig.
- 9% van de werknemers kan niet gemakkelijk aan de fysieke eisen van het werk voldoen.
- 11% van de werknemers kan niet gemakkelijk aan de psychische eisen van het werk voldoen.
- 75% van de werknemers gaf aan een hoge inzetbaarheid te hebben.
- De gemiddelde leeftijd tot wanneer werknemers willen doorwerken is 63 jaar. Ze denken door te kunnen werken tot 62,6 haar.
Arbodienstverlening
- 25% kon deelnemen aan een preventief onderzoek naar de gezondheid of vitaliteit (PMO). Slechts 10% deed daar ook daadwerkelijk aan mee.
- 64% had de mogelijkheid hebben om een bedrijfsarts te raadplegen.
Een kwart van de werknemers gaf aan dit niet te weten. Twee derde heeft nooit contact gehad met een bedrijfsarts. Van de jongere werknemers (15-25 jaar) heeft slechts 7% ooit contact heeft gehad. - 58% gaf aan veel of heel veel vertrouwen te hebben in de bedrijfsarts. 11% heeft weinig vertrouwen en 3,5% vroeg een second opinion aan bij een andere bedrijfsarts. 6% heeft dat niet gedaan, maar had er wel behoefte aan.
- 24% heeft verzuimcontrole gehad tijdens hun laatste verzuim. 35% heeft contact gehad met de huisarts of een specialist. Van deze groep gaf 33% aan dat er gevraagd werd naar een connectie tussen het verzuim en werk. Bij oudere werknemers (55 tot 75 jaar) kwam zowel de verzuimcontrole als het contact met de huisarts of specialist vaker voor.
- In 2022 kon 70% van de werknemers een vertrouwenspersoon raadplegen, 10% kon dat niet en de overige 20% wist niet of dit mogelijk was. Jongeren in de leeftijdsgroep van 15 tot 25 jaar waren vaker niet op de hoogte (34%) van deze mogelijkheid. Werknemers in de horeca gaven het vaakst aan geen vertrouwenspersoon te kunnen raadplegen (18%), werknemers in het openbaar bestuur het minst
Dit nieuws is beschikbaar gesteld door Sdu HSE
Sdu HSE vormt een onmisbare bron van informatie voor iedereen die zich bezighoudt met arbeidsomstandigheden, arbeidsveiligheid en omgevingsveiligheid. Je vindt in HSE alle informatie in de Arbo-informatiebladen, checklists, actuele regelgeving met toelichting, nieuws en jurisprudentie. Je kunt Sdu HSE direct bestellen in onze webshop. Wil je eerst kennismaken met het product? Vraag dan een demo aan.
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.