Vier op de tien werknemers laaggeletterd in sommige sectoren

ONDERZOEK – Van werknemers in de schoonmaak, bouw en industrie, productie en landbouw en keuken kan tussen de 33 en 40 procent nauwelijks lezen en schrijven. Dat blijkt uit een studie door het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) in opdracht van Stichting Lezen & Schrijven. De onderzoekers adviseren werkgevers meer werk te maken van de aanpak van laaggeletterdheid. Het rapport is dinsdag aangeboden aan MKB-Nederland.

Bedrijfsongevallen

In Nederland hebben ongeveer 1,8 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar moeite met taal of rekenen. Laaggeletterde en/of laaggecijferde werknemers hebben dikwijls ook moeite met digitale apparaten en systemen. Ze zijn minder productief, werken langzamer en maken meer fouten, doordat ze informatie minder goed en snel begrijpen. Daarnaast is er een groter risico op bedrijfsongevallen en een hoger ziekteverzuim door een slechtere gezondheid, stress en schaamte. De invloed van laaggeletterdheid en laaggecijferdheid op werken is dus groot en wordt met de digitalisering alleen maar groter. Investeren in de ontwikkeling van basisvaardigheden van deze medewerkers leidt niet alleen tot zelfverzekerder medewerkers, maar ook tot meer efficiëncy en lager ziekteverzuim.

MBO-niveau

Veel werkgevers realiseren zich niet dat ook geschoolde medewerkers laaggeletterd kunnen zijn, waarschuwen de onderzoekers. De onderzoekers adviseren werkgever om iedere (nieuwe) werknemer met maximaal een mbo-niveau een ‘taalmeter’ of ‘rekenmeter’ af te nemen. Deze screeningsinstrumenten geven een indicatie of iemand laaggeletterd is.

Aanbevelingen voor bedrijven, werkgevers en medewerkers

In het Actieplan Laaggeletterdheid 2012-2015 is de definitie van geletterdheid vastgelegd: Geletterdheid omvat luisteren, spreken, schrijven, gecijferdheid en in dat kader het gebruiken van alledaagse technologie. Wat kunnen signalen zijn van laaggeletterdheid en laaggecijferdheid op de werkvloer en hoe is laaggeletterdheid en laaggecijferdheid bij medewerkers of collega’s herkennen?

• Wegstoppen van brochures.
• Te vroeg of te laat komen op afspraken.
• Laagopgeleid zijn of geen startkwalificatie hebben.
• Geen belangstelling tonen voor opleidingen binnen het bedrijf.
• Moeite hebben met het berekenen van verhoudingen. Bijvoorbeeld bij het berekenen van hoeveelheden behang, zand of loog.
• Meerdere keren zakken voor een (verplichte) cursus.
• Moeite hebben met het begrijpen van instructies, mededelingen en roosters.
• Moeite hebben met het beantwoorden van mails of datumprikkers.
• Moeite hebben met aanvragen van vakantiedagen in een systeem.
• Op de achtergrond blijven in vergaderingen.
• Om mondelinge toelichting vragen voor dingen die al schriftelijk (in een flyer of e-mail) zijn uitgelegd.
• Moeite hebben met het aflezen van grafieken; niet met kaarten of navigatie overweg kunnen.

Praktijkvoorbeeld laaggeletterde hovenier: ‘Nu kan ik wel de werkinstructies lezen’

‘In mijn jeugd heb ik thuis veel problemen gehad. Daardoor was ik weinig gemotiveerd voor school en spijbelde ik veel. Na de groenopleiding kon ik aan de slag als hovenier. Werken met je handen. Als het echt nodig was om iets op papier te zetten, dan vroeg ik om hulp. Veiligheid Maar ik wilde hogerop en daar moest ik voor leren. Toen ben ik begonnen met taallessen. Uiteindelijk heb ik mijn diploma’s gehaald. Nu werk ik als meewerkend voorman. Dat betekent veel meer papierwerk. Bijvoorbeeld urenregistraties bijhouden, veiligheidsprocedures in de gaten houden als we langs de weg werken en werkinstructies van klanten lezen. Er is een wereld voor me open gegaan. Ik hoef minder te vragen. Voel me zekerder. Voor mijn werkgever ben ik interessanter geworden en ik heb meer verantwoordelijkheden gekregen. Vanuit mijn functie onderhoud ik bijvoorbeeld nu zelf de contacten met opdrachtgevers. Mijn werkgever vraagt mij geregeld om advies over laaggeletterdheid. We hebben veiligheidsinstructies vertaald naar tekeningen. Ook biedt mijn bedrijf sinds kort naast de gebruikelijke cursussen, zoals EHBO en VCA, op de werkvloer taal- en rekencursussen aan. Collega’s kunnen nu binnen werktijd gewoon op de zaak lessen volgen.’

Bron: Rapport Spreiding laaggeletterden, Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA)

Bron: Stichting Lezen en Schrijven

Meer informatie over laaggeletterdheid en werkinstructies? Ga naar Sdu HSE 
Heeft u nog geen abonnement op Sdu HSE en bent u nieuwsgierig naar dit online platform? Vraag hier een gratis demo aan!

Filed Under: Arbobeleid, Nieuws, Risico-inventarisatie en -evaluatie Tagged With: arbeidsongevallen, laaggeletterdheid, lezen, schrijven, veiligheidsinstructies