Opinie Veiligheidscultuur en de Veiligheidsladder

In mijn vorige blog gaf ik al aan dat veiligheidscultuur lastig objectief te meten is. Daar ga ik nu graag verder op in. De Veiligheidsladder is ‘de manier’ om te meten hoe het zit met de veiligheidscultuur in een bedrijf. Dit is tenminste wat velen roepen. In het Handboek Veiligheidsladder is vermeld dat het geen (nieuwe) standaard is voor het beoordelen van een V&G-managementsysteem, maar een norm om houding en gedrag op het gebied van veiligheid objectief te meten.

Certificaat

Als ik het woord meten lees vraag ik mij direct af: “Met welk instrument dan?” en “Hoe objectief is deze meting dan?”. Het hebben van een Veiligheidsladder-certificaat wordt waarschijnlijk in de toekomst een must. Bedrijven moeten een dergelijk certificaat hebben om werkzaamheden te mogen verrichten binnen bedrijven. Net als met het VCA-certificaat proberen we hieraan af te meten of een bedrijf wel veilig genoeg werkt. Maar kan je dit wel afmeten aan certificaten?

Momentopname

Enige tijd geleden las ik dat een bedrijf als eerste trede 5 had bereikt. Dat lezende kwam bij mij de gedachte op: “Dat is dan wel een heel veilig bedrijf”. Tegelijkertijd realiseerde ik mij dat de audit tot het bepalen hiervan een momentopname is geweest: op het moment van de audit voldeed het bedrijf aan alle gestelde eisen. Wetende dat we nog steeds met mensen te maken hebben, vraag ik mij dan af of dit vandaag ook nog zo is. Moet een dergelijke audit niet een onverwachte inspectie in zich hebben? Moet een auditor niet de mogelijkheid hebben om onverwacht ergens een bouwplaats op te stappen en ‘de lat’ langs die bouwplaats houden? Ook na het uitreiken van het certificaat natuurlijk.

Commercieel

Het commerciële tintje dat, door de Veiligheidsladder, gegeven wordt aan de veiligheidscultuur baart mij zorgen. Die zorg zit hem in het feit dat we proberen te voldoen aan een norm, en niet een (veiligheids)cultuur creëren omdat we willen zorgen voor onze mensen. De insteek moet toch zijn dat we willen dat niemand iets overkomt bij zijn werk? Nu lijkt het meer op een manier om aan klanten te laten zien dat je iets doet aan veiligheid.

Mensenwerk

Te vaak heb ik gezien dat er ‘op het toneel’ een prachtig beeld wordt geschetst. Helaas is het zo dat als je achter het gordijn gaat kijken, er een heel andere beleving is. Ik hoop dat de Veiligheidsladder en daarmee de veiligheidscultuur niet verheven wordt tot een commercieel geheel waarmee bedrijven opdrachten kunnen scoren. Zorgen dat niemand iets overkomt en dus dat iedereen gezond weer naar huis kan, dat moet de insteek zijn. Als we een certificaat nodig hebben om dat te bereiken, dan is dat zo. Maar let op! Veiligheid laat zich niet op papier regelen. Het blijft mensenwerk.

Cor Slagter is hoger veiligheidskundige bij Arboco Veiligheid & Advies

Meer informatie over gedrag en (veiligheids)cultuur? Ga naar Sdu HSE.
Heeft u nog geen abonnement op Sdu HSE en bent u nieuwsgierig naar dit online platform? Vraag hier een gratis demo aan!