ONDERZOEK – Chemische stoffen en nanomaterialen worden massaal in producten verwerkt terwijl de risico’s niet goed ingeschat worden. Keer op keer blijken gesynthetiseerde stoffen het milieu sterker te verontreinigen dan labtesten voorspelden. Daarvoor waarschuwt hoogleraar Ecotoxicologie Martina Vijver van de Universiteit Leiden vrijdag in haar oratie.
Laboratoriumtesten schieten volgens Vijver tekort omdat ze niet een heel ecosysteem nabootsen. In haar oratie gaat ze dieper in op twee voorbeelden van stoffen waar realistischer onderzoek naar nodig is: landbouwgif en nanodeeltjes. ‘Maar ik kan hetzelfde zeggen voor vele andere stofgroepen zoals antibiotica, weekmakers en GenX.’
Insecticiden
Uit haar onderzoek naar neonicotinoïden, wereldwijd de meest verkochte middelen tegen insecten, blijkt dat het waterleven in Nederland sterker aangetast is dan gedacht. ‘Toxiciteitsprotocollen die het milieu moeten beschermen zijn gebaseerd op labtesten die de effecten op een ecosysteem meestal inschatten als een optelsom van een handvol soorten. Bovendien worden ze blootgesteld onder constante laboratoriumcondities. Dit is een te grote versimpeling van de complexiteit van een ecosysteem.’ Ook houden labtesten volgens Vijver onvoldoende rekening met het feit dat chemische stoffen en organismen de grenzen van water, bodem en lucht doorkruisen
Nanodeeltjes
In haar oratie pleit Vijver voor een grondig onderzoek naar de mogelijke risico’s van nanomaterialen. Deze deeltjes van een stof ter grootte van 1 tot 100 nanometer- rukken op in producten zoals apparaten, cosmetica, en textiel. Deze stoffen zijn nog niet massaal in het milieu geloosd omdat de nanotechnologie nog nieuw is. De onderzoeksgroep van Vijver in Leiden liet zien dat nanodeeltjes groter dan 50 nanometer zich vooral nestelen in het darmstelsel van blootgestelde organismen. Kleinere nanodeeltjes werden in het hele lichaam teruggevonden.
Effecten langere termijn
Het is nog onbekend welke impact de deeltjes op de langere termijn op het ecosysteem hebben. Vijver gaat hier de komende jaren onderzoek naar doen. ‘We kunnen slechts zelden alle consequenties van onze menselijke activiteiten overzien. Toch moeten we, vooruitlopend op technologische ontwikkelingen, realistischer risico-inschattingen maken voor het gebruik van nieuwe opkomende stoffen.’
Bron: Sdu HSE
Lees meer over veilig werken met gevaarlijke stoffen: Sdu HSE – Gevaarlijke stoffen
Geef een antwoord
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.