Onderzoek: inzicht arbeidsomstandigheden 2019

Het TNO heeft op basis van hun cijfers, het CBS en het RIVM onderzoek gedaan om een goed beeld van de arbeidsomstandigheden en werkgerelateerde gezondheid van werkenden te krijgen. Ook geeft het onderzoek inzicht in het arbobeleid.

Een aantal bevindingen

Algemeen

• De groep uitzendkrachten heeft de meest ongunstige arbeidsomstandigheden. Zij scoren ongunstig op fysieke belasting, omgevingsbelasting, werkdruk en intern ongewenst gedrag.

Ook is de algehele gezondheid het laagst onder deze groep, en is tussen 2014 en 2019 gedaald. De arbeidsomstandigheden zijn daarentegen het beste voor zzp’ers en werknemers met een vaste arbeidsrelatie.

• De zelfgerapporteerde algehele gezondheid is goed onder het merendeel van de werknemers, maar is in 2019 ten opzichte van 2014 licht afgenomen (van 82% naar 79%). Dit wordt vooral verklaard vanuit de stijging in burn-outklachten over deze periode.
• Meer bedrijven voldoen t.o.v. de vorige Arbobalans aan verplichtingen van de Arbowet en nemen meer (nieuwe) arbomaatregelen, zoals het uitvoeren van een risico- inventarisatie en -evaluatie (RI&E), of technische verbeteringen.

Ziekteverzuim

• Het gemiddelde ziekteverzuim is in de periode 2014-2019 toegenomen.
• In sectoren met veel fysiek en/of mentaal belastend werk, is het verzuimpercentage bovengemiddeld hoog.

Arbeidsongevallen

• Het aantal ongevallen over de afgelopen jaren blijft onverminderd te hoog: in 2019 verzuimden 114.000 werknemers (1,5%) van werk door een arbeidsongeval.

Beroepsziekten

• De kans op een beroepsziekte onder Nederlandse werknemers neemt toe; met name op psychische beroepsziekten.
• Ieder jaar hebben beroepsziekten circa 4.100 werkgerelateerde sterfgevallen tot gevolg, waarvan bijna driekwart (mede) als gevolg van blootstelling aan stoffen (circa 3.300 gevallen per jaar). De meeste sterfgevallen treden na het pensioen op.
• De kosten die samenhangen met beroepsziekten zijn meer dan verdubbeld: van 1,2 miljard euro in 2014 naar 2,5 miljard euro in 2018.

Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA)

• Van alle beroepsziekten komen psychische beroepsziekten het vaakst voor.
• Bij burn-outs en depressies duurt de hersteltijd langer dan bij andere gezondheidsklachten. Ook veroorzaken deze klachten een hoge ziektelast (de hoeveelheid gezondheidsverlies in een populatie die veroorzaakt wordt door ziekten), waarbij een hoge werkdruk, lage autonomie en gepest worden op de werkvloer de grootste rol spelen.
• De kosten door verzuim namen sterk toe als gevolg van psychische beroepsziekten: van 1 miljard euro in 2014 naar 2,1 miljard euro in 2018.

De gepresenteerde cijfers dateren van vóór de COVID-19 pandemie.

Bekijk hier alle resultaten van de Arbobalans.