De CSRD is hot. De afkorting staat voor Corporate Sustainability Reporting Directive. De meeste bedrijven vallen (nog) niet binnen de CSRD omdat ze minder dan: 250 medewerkers, 20 miljoen balanstotaal of 40 miljoen omzet hebben. Valt jouw organisatie niet binnen 2 van deze 3 criteria dan hoef je voorlopig niet aan de CSRD te denken. Dus geen verplichte rapportage, dubbele materialiteitsanalyse, rapporteren over je keten of externe controle van je duurzaamheidsinformatie. Of is dit te kort door de bocht? In deze blog bekijken we wat je moet, en kunt doen, als de CSRD niet van toepassing is.
De basis
Wat je moet doen volgens wet- en regelgeving is de basis. Veel Europese Regelgeving rondom de Europese Green Deal staat nog in de steigers, maar komt er wel aan. In bestaande wet- en regelgeving zijn eisen rond duurzaamheid of circulaire economie al opgenomen. Milieuwetgeving is natuurlijk niet nieuw. Een kort overzicht:
- Algemene milieuregels, bestaande uit wetten en besluiten, waarvan de belangrijkste zijn de Wet Milieubeheer, het Activiteitenbesluit en de nieuwe Omgevingswet. Verder is er wetgeving voor natuurbescherming, informatieplicht voor energiebesparing, gevaarlijke stoffen, milieubeheer en afvalverwerking.
- Wetgeving, uitvoeringsprogramma’s en sector brede afspraken op sectorniveau, bijvoorbeeld de energielabels voor de bouw, het betonakkoord, de Nederlandse greendeals of het uitvoeringsprogramma circulaire bouw.
- Wetgeving op productniveau is bijvoorbeeld de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor Elektrische en elektronische apparatuur, batterijen en accu’s, auto’s, autobanden, verpakkingen en wegwerpplastic. Denk ook aan de CE-markering en productwetgeving voor ecodesign, energielabels, etikettering, brandveiligheid, bouwmaterialen en chemische stoffen.
- Op provinciaal of gemeentelijk niveau is er bijvoorbeeld de omgevingsvergunning, de evenementenvergunning of de melding milieubeheer.
Verder kijken
Het voldoen aan wet- en regelgeving is de basis maar het is belangrijk om verder te kijken dan je neus lang is. Duurzaam ondernemen wordt de komende jaren een cruciaal thema. Duurzaam ondernemen betekent dat je vooruitkijkt en voorsorteert op de verschillende transities waar je als bedrijf mee te maken krijgt. De belangrijkste transities zijn de energietransitie en grondstoffentransitie. Vragen die je kunt stellen, zijn bijvoorbeeld:
- Hoe de footprint van je bedrijf omlaag kan?
- Of je verdienmodel straks nog verantwoord en succesvol is?
- Hoe het imago van je organisatie aantrekkelijk blijft voor medewerkers, financiers, leveranciers, opdrachtgevers en klanten?
Duurzaam ondernemen is veel meer dan het leggen van zonnepanelen of een gift aan een goed doel. Een echte duurzame organisatie heeft als doel om een maatschappelijk (of ecologisch) probleem op te lossen. Dit wordt purpose genoemd. Onderzoek wijst uit dat een organisatie met een sterke purpose betere overlevingskansen heeft (reputatieonderzoek MT500, 1 juli 2022).
Overzicht en prioriteiten
Om duurzaam te kunnen ondernemen is het belangrijk om overzicht te hebben over alle thema’s die voor jouw bedrijf belangrijk zijn. Overzicht is belangrijk om een langetermijn doel en een strategie te kunnen ontwikkelen. Overzicht is de manier om overeind te blijven in de wirwar van crises en nieuwe wet- en regelgeving die op je afkomt.
Het is belangrijk om aan te sluiten bij Internationale en Europese afspraken. Immers, dat is de basis voor wet- en regelgeving die eraan komt. Geef prioriteit aan de volgende doelstellingen:
- Halveer je uitstoot van broeikasgassen per 2030 (t.o.v. 1990), einddoel: klimaatneutraal in 2050.
- Halveer je gebruik van grondstoffen per 2030 (t.o.v. 2016), einddoel: volledig circulair in 2050.
Beleid
Een praktische tip is om jouw beleid op te hangen aan de Europese ESRS (European Sustainability Reporting Standards). Deze gaan namelijk in veel Europese wet- en regelgeving rond de Green Deal terugkomen.
Een standaard inhoudsopgave van jouw beleid kan er als volgt uitzien:
| Ecologisch | Sociaal | Economisch |
| 1. Klimaat (uitstoot broeikasgassen) | 1. Veiligheid en gezondheid | 1. Purpose |
| 2. Afvalverwerking | 2. Diversiteit en inclusie | 2. Strategie |
| 3. Waterverbruik | 3. Lokale economie | 3. Impact en afhankelijkheid |
| 4. Emissies naar bodem, lucht, water | 4. Mensenrechten | 4. Risico’s en kansen |
| 5. Gebruik grondstoffen (ecodesign en circulair) | 5. Productveiligheid | 5. Belastingmoraal |
| 6. Landgebruik en ontbossing | 6. Medezeggenschap | 6. Ethiek |
| 7. Biodiversiteit | 7. Opleiding en training | 7. Organisatie en processen |
| 8. Dierenwelzijn | 8. Sociale veiligheid | 8. Keten-verantwoordelijkheid |
| 9. Organisatiecultuur | 9. Rapportering | |
| 10. Compliance | ||
| 11. Governance |
Werk deze inhoudelijke onderwerpen uit in een integraal handboek en maak gebruik van deze matrix:
| Verdienmodel | Organisatie | Cultuur en gedrag | |
| Strategisch | |||
| Tactisch | |||
| Operationeel |
Tot slot
De aanpak in deze blog is bruikbaar voor alle ondernemingen, ook als je niet aan de CSRD hoeft te voldoen. Met deze aanpak voorkom je verkokering en eilandvorming en werk je aan het toekomstbestendig maken van je bedrijf.
Ook is het van belang om de competenties in jouw organisatie te benoemen die nodig zijn om duurzaam ondernemen te kunnen ontwikkelen. De belangrijkste competentie is ‘integraal denken’, vooral bij directie, leidinggevenden en staf. Integraal denken heeft een harde, inhoudelijke component, maar heeft ook een ‘zachte’ component. Belangrijke zachte competenties zijn bijvoorbeeld het beïnvloeden van gedrag, coachend leiderschap, sociale innovatie en samenwerken.
Meer informatie vind je in het nieuwe Arbo-informatieblad AI-84, dat handvatten biedt om je organisatie te verduurzamen, ook als je niet aan de CSRD hoeft te voldoen.
Over de auteur
Gerd-Jan Frijters is sustainability (duurzaamheids)expert en lid van het managementteam van Green Events. Daarnaast is hij eigenaar van FB Investeringen, dat investeert in lokale ondernemers, crowdfunding, projecten in ontwikkelingslanden en projecten om duurzaamheid en circulaire economie te bevorderen. Gerd-Jan is auteur van het arbo-informatieblad AI-84 Duurzaam ondernemen (MVO, CSRD, ESG). Deze online uitgave is gepubliceerd op de kennisbank Sdu HSE.
Geef een reactie
Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.