Nudges kunnen een waardevolle interventie zijn wanneer gewoontegedrag leidt tot onveilige situaties. Dat blijkt uit een experiment bij Albert Heijn waar het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid onderzocht of nudges het veilig werken met heftrucks bevorderen.
De veldexperimenten vonden plaats bij het distributiecentrum Zwolle. Op basis van observaties en gesprekken met het management zijn twee voorbeelden van ongewenst gedrag geselecteerd: combi-rijden en kijkgedrag bij kruisingen.
- Combi-rijden houdt in dat een chauffeur tijdens het heffen en dalen van de vork (met of zonder lading) gaat rijden of draaien met de heftruck. Hierdoor kan de lading van de vork afvallen of kunnen goederen op de stelling worden omgestoten.
- Chauffeurs kijken niet altijd of er ander verkeer aankomt, wanneer ze het gangpad uitrijden. Hierdoor kunnen botsingen ontstaan.
Gedragsanalyse
Aan de hand van gesprekken met heftruckchauffeurs is nagegaan welke factoren dit gedrag beïnvloeden. Op basis van deze gedragsanalyse constateert het RIVM dat bij beide gedragingen motivatie, en dan met name gewoonte, een belangrijke rol speelt. Daarnaast speelt bij combi-rijden ook een rol dat chauffeurs dit gedrag niet als onwenselijk zien. Aan kennis en kunde bleek geen gebrek te zijn.
Groot deel uit gewoonte
Omdat het ongewenste gedrag voor een groot deel uit gewoonte voortkomt, is voor zowel combi-rijden als kruisingen een nudge ontwikkeld. Om combi-rijden op grote hoogte te ontmoedigen is een lampje geïnstalleerd in de truck. Het lampje brandt rood wanneer de vork hoger dan 2,5 meter van de grond komt, en groen, wanneer deze daaronder blijft.
Als-dan formulering
Daarnaast is voor het combi-rijden een bestaande regel aangepast en aangescherpt. De oude regel luidde “zoveel mogelijk niet tegelijk heffen/dalen, rijden/draaien”. Deze regel is verduidelijkt door gebruik te maken van een als-dan formulering. De nieuwe regel luidt: Als we heffen en dalen boven de 2,5 meter, dan staan we stil.
Om de chauffeurs eraan te herinneren bij kruisingen goed naar links en rechts te kijken, is in een aantal gangpaden een bord opgehangen met ledlampjes, die in de vorm van twee oogjes van links naar rechts bewegen als een chauffeur het gangpad uitrijdt.
Nulmeting
Eerst is een nulmeting uitgevoerd. Een week lang is het gedrag van chauffeurs gemeten in een selectie van gangpaden. De nudges en nieuwe regel waren nog niet ingevoerd. Vervolgens zijn de nudges en regel toegepast en is een effectmeting uitgevoerd. Voor beide metingen zijn camera’s gebruikt. In totaal is 840 uur aan beeldmateriaal verzameld.
Gewenst gedrag
Het RIVM weet nog niet goed hoe nudging veilig werken kan bevorderen. ‘Doel van nudging is in ieder geval om het gewenste gedrag gemakkelijker te maken. Daarvoor wordt de manier waarop de keuze wordt gepresenteerd aangepast. De onderzoekers hebben in dit project nudging onderzocht als een mogelijk onderdeel van het arbomanagement. Voor veilig werken kunnen allerlei maatregelen nodig zijn, zoals het geven van trainingen of het uitvoeren van risicoanalyses. Nudges vervangen geen maatregelen van hogere orde.’
Resultaten
Op basis van de analyses van de camerabeelden concluderen de onderzoekers dat de herformulering en aanscherping van de regel in het combi-rij experiment effectief is gebleken:
- Naar aanleiding van de nieuwe regel tijdens het heffen of dalen werd minder vaak gereden of gedraaid waardoor combi-rijden minder voorkwam. Dat gold in ieder geval voor de onderzochte situaties – waarbij de vork van de heftruck hoger dan 2,5 meter was – situaties met de vork onder de 2,5 meter zijn niet onderzocht.
- De rood/groene lampjes in de truck hebben geen toegevoegd effect gehad boven de aanpassing van de regel.
- De nudge voor het kijkgedrag op kruisingen was effectief. In gangpaden waar een ledbord hing, keken chauffeurs vaker goed naar links en rechts. In gangpaden waar geen borden hingen, bleef het percentage goed naar links en rechts kijken hetzelfde.
Wat is nudging?
Nudging kan helpen keuzes veiliger, duurzamer en gezonder te maken. Nudging richt zich op snel en automatisch gedrag, dat onbewust een duwtje in de goede richting kan krijgen, zonder mensen in hun vrijheid te beperken. Voorbeelden in het verkeer zijn het afremmen van onze rijsnelheid door gestippellijnde fietsstroken op smalle polderwegen en de roodgekleurde smiley die oplicht bij een te hoge snelheid in de bebouwde kom.
Lees meer: RIVM
Geef een reactie
Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.